ආකෘතියක් පිරිවිතර කිරීම යන්නෙන් කුමක් අදහස් වේද?

(මෙම ලිපිය ආචාර්ය ඩබ්ලිව්.එම්,සේමසිංහ මහතාගේ “ආර්ථික මිතිය න්‍යාය හා භාවිතය” යන ග්‍රන්ථය පදනම් කරගනිමින් සම්පාදනය කෙරුණකි.)

ආර්ථික සම්බන්ධතාවලට අදාළ පරාමිති ප්‍රමානිකරණය කිරීමට ආර්ථික මිතික පර්යේක්ෂනයකදී අනුගමනය කල යුතු මුලික පියවර 04 කි.

• ආකෘතිය පිරිවිතර කිරීම
• ආකෘතිය ඇස්තමේන්තු කිරීම
• ඇස්තමේන්තුව ඇගයීම
• පුරෝකථන හැකියාව පරික්ෂා කිරීම

ආර්ථික මිතික පරීක්ෂණයකදී පළමු පියවර වන්නේ සලකා බලන සම්බන්ධතාවලට අදාළ ආර්ථික මිතික ආකෘති ගොඩනැංවීම හෙවත් ආකෘතිය පිරිවිතර කිරීමයි.මෙය ආර්ථික මිතික පරීක්ෂණයක වැදගත්ම පියවර වේ.ආකෘතිය නිසි ලෙස ගොඩනොනැගීම ඇස්තමේන්තු දෝෂවලට තුඩු දෙයි.මෙම ආකෘතිය පිරිවිතර කිරීමේදී පියවර 02 කි.

• විචල්‍ය හදුනා ගැනීම
• ගණිතමය ආකාරය නිර්ණය කිරීම

පළමුව විචල්‍ය හදුනා ගැනීම පිලිබදව සාකච්චා කරමු.මෙහිදී පළමුව ආකෘතිය මගින් විස්තර කෙරෙන සමබන්ධතා වලට අදාළ පරායක්ත විචල්‍යයත් ස්වායක්ත විචල්‍යයත් හදුනාගත යුතුය.මේ අනුව විචල්‍යය පිලිබදව තොරතුරු සැපයෙන් ප්‍රධාන මුලාශ්‍රය වන්නේ ආර්ථික න්‍යායයි.ආර්ථික න්‍යායෙන් පරායක්ත විචල්‍යත් එහි විචලනයට තුඩු දෙන සාධකත් පිලිබදව විස්තර සැපයේ.නිදසුන් ලෙස,

• නිෂ්පාදන න්‍යායෙන් නිමැවුමක් ඒ කෙරේ බලපාන සාධකත්
• පරිභෝජන න්‍යායෙන් පරිභෝජන වියදමත් ඒ කෙරේ බලපාන සාධකත්
• ඉල්ලුම් න්‍යායෙන් ඉල්ලුමත් ඒ කෙරේ බලපාන සාධකත්
• සැපයුම් න්‍යායෙන් සැපයුමත් ඒ කෙරේ බලපාන සාධකත්

විස්තර කෙරේ.මෙලෙස ආර්ථික න්‍යායෙන් ආර්ථික මිතික ආකෘතිය ගොඩනැංවීමේ මුලාරම්භය සැපයේ.

• ඉල්ලුම් න්‍යායෙන් ඉල්ලුමත් ඒ කෙරේ බලපාන සාධකත් සැලකිල්ලට ගතහොත් පරායක්ත විචල්‍ය වනුයේ ඉල්ලුම් ප්‍රමාණය වේ.ස්වායක්ත විචල්‍ය වනුයේ සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල, සම්බන්ධිත භාණ්ඩයන්ගේ මිල, ඉල්ලුම්කරුවන් සංඛ්‍යාව වැනි දේ වේ.

සැපයුම් න්‍යාය මගින් විචල්‍ය හදුනා ගැනීම තවදුරටත් පැහැදිලි කල හැකිය.යම් දෙන ලද අවස්ථාවක නිෂ්පාදකයින් විසින් වෙළදපලට සැපයීමට සැලසුම් කරන ප්‍රමාණයත් ඒ කෙරෙහි බලපාන සාධකත් අතර සබදතාව සැපයුම් න්‍යායෙන් විස්තර කෙරේ.සැපයුම් න්‍යායට අනුව සැපයුම කෙරෙහි බලපාන සාධක වන්නේ,

සලකා බලන භාණ්ඩයේ මිල - P

යෙදවුම් වල මිල - c

තාක්ෂනය - T

සම්බන්ධිත භාණ්ඩයන්ගේ මිල - Pn

නිෂ්පාදකයින් සංඛ්‍යාව - N

රජයේ ප්‍රතිපත්ති - G

බාහිර සාධක - O

යන ඒවාය.ඒ අනුව සැපයුම් ශ්‍රිතය,

Qs = f (P,C,T,Pn,N,G,O)

වේ.Qs පරයක්ත විචල්‍ය වන අතර අනෙක්වා ස්වායක්ත විචල්‍ය වේ.

ආර්ථික න්‍යායට අමතරව සලකා බලන සම්බන්ධතාව පිළිබද සිදුකර ඇති පුර්ව අධ්‍යන වලින්ද තොරතුරු ලබාගත හැකිය.ආකෘතිය පිරිවිතර කිරීමේදී අදාළ පරිදි ඒවා සැලකිල්ලට ගත හැකිය.

මීලග පියවර වන්නේ ආකෘතියේ ගණිතමය ආකාරය නිර්ණය කිරීමයි.ගණිතමය ආකාරය යන්නේ අදහස් වන්නේ,

• මුලික වශයෙන් විචල්‍ය අතර සම්බන්ධතාව අධ්‍යනයට භාවිතා කල යුත්තේ තනි සමීකරණ ආකෘතියක්ද නැතහොත් සමගාමී සමීකරණ ආකෘතියක්ද යන්නත්
• විචල්‍ය අතර සමබ්න්ධතාව රේඛිය වේද? අරේඛිය වේද යන්නත්ය.

විචල්‍ය අතර සමබන්ධතාව එක් අත් වේ නම් තනි සමීකරණ ආකෘතියක් යොදා ගත හැකිය. (මෙහිදී එක් අත් යනු එක දිශාවකට පමණක් ගමන් කිරීමයි.)

නමුත් දෙඅත් සම්බන්ධතාවක් පවතී නම් එක් එක් සම්බන්ධතාව එක් සමීකරණය බැගින් වන සමගාමී සමීකරණ ආකෘතියක් ගොඩනැංවිය යුතුය.ගොඩනංවන ආකෘතිය රේඛිය ද අරේඛිය ද යන්න තීරණයට එක් වරකට එක් විවරණ විචල්‍යයක් බැගින් පරායක්ත විචල්‍ය සමග ද්විමාන සටහනක දීමෙන් ලැබෙන ප්‍රස්ථාරය සටහන් කර ගත හැකිය.එය රේඛිය නම් රේඛිය ආකෘතියක්ද ඇරෙඛිය නම් අරේඛිය ආකෘතියක්ද ගොඩනැගේ.

ආර්ථික මිතික ආකෘති වලදී බහුලවම භාවිතයට ගන්නේ තනි සමීකරණ ආකෘතිය.ඒවාද රේඛිය වශයෙනි.නිදසුන් ලෙස ඉල්ලුම් න්‍යාය පදනම් කර ගත් ආකෘති,

Qx = β₀+ β₁P+u

Qx = β₀+ β₁P_x+ β₂P_o+ β₃Y+ β₄T+u ලෙස දැක්විය හැකිය.

ආර්ථික මිතිය හා ගණිතය,සංඛ්‍යානය,ආර්ථික විද්‍යාව අතර ඇති සබදතාව පිළිබද ලිපිය කියවීම සදහා මෙතැන click කරන්න. 

උසස් පෙළ
ආර්ථික විද්‍යාව
(සිද්ධාන්ත/පුනරීක්ෂණ)
තනි හෝ කණ්ඩායම් පන්ති
071-7556342 

(කොළඹ/ගම්පහ/මාතර/ගාල්ල අවට පමණි.)

(විශ්ව විද්‍යාල සිසුවෙකු විසින් මෙහෙයවයි)